Old Trafford

Nowy obiekt na sportowej mapie Anglii – 1910 rok (fot. stadiumguide.com)

Old Trafford to, obok nowego Wembley, największy i najbardziej imponujący stadion piłkarski w Anglii, na co dzień należący do Manchesteru United. Podczas pamiętnego sezonu 1998/1999 każdy mecz na Old Trafford oglądało po 55 tysięcy widzów. Trzy lata później na trybunach mogło zasiąść już 67 tysięcy widzów. Po rozbudowie północno-wschodnich i północno-zachodnich trybun, która została przeprowadzona latem 2006 roku, pojemność stadionu wzrosła do ponad 76 tysięcy miejsc.

Oficjalne otwarcie stadionu nastąpiło w dniu 19 lutego 1910 roku. Wtedy to aż 50 tysięcy osób oglądało obfitujący w bramki mecz, w którym Manchester United uległ w stosunku 3:4 Liverpoolowi, mimo uprzedniego prowadzenia 3:0. Już wtedy krytycy drużyny określali ją jako „Moneybags United”, co miało odzwierciedlać rozrzutność, jaka cechowała klub. Jeden z dziennikarzy opisywał Old Trafford jako „cud wart obejrzenia”.

Miał on rację, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że już w tamtych czasach, pod jedyną krytą trybuną znalazły się również: pokój do gry w bilard, salon masażu, siłownia oraz basen. Łatwo więc zrozumieć, dlaczego piłkarze i kibice przeciwnych drużyn z taką zazdrością i zawiścią spoglądali na Old Trafford.

POCZĄTKI

Pierwszym stadionem klubu, gdy ten nosił jeszcze nazwę Newton Heath, był obiekt North Road, znajdujący się na północny wschód od centrum miasta. W 1893 roku „The Heathens” przeprowadzili się na Bank Street w Clayton. W 1902 roku Newton Heath został zlikwidowany. Klub został przywrócony do życia przez Johna Henry’ego Daviesa, który zmienił jego nazwę na Manchester United. Davies był bardzo ambitnym człowiekiem. Choć Bank Street mógł pomieścić aż 50 tysięcy widzów, to jednak właścicielowi nie podobało się otoczenie stadionu, w którym dominowały fabryki.

W 1909 roku, gdy „Czerwone Diabły” po raz pierwszy wygrały Puchar Anglii, Davies za 60 tysięcy funtów zakupił tereny znajdujące się pięć mil od centrum miasta, w dzielnicy Old Trafford, niedaleko stadionu do krykieta. Nowy obiekt został wybudowany przez firmę Brameld&Smith, według projektu szkockiego architekta Archibalda Leitcha, który wcześniej zaprojektował takie obiekty, jak Ibrox Park czy White Hart Lane.

Niedługo później Old Trafford był już jednym z najbardziej znanych angielskich stadionów, a kilka tygodni po otwarciu rozegrano tam jeden z półfinałów FA Cup. Po I wojnie światowej dwukrotnie pobito rekord liczby widzów na trybunach – w 1920 roku ponad 70 tysięcy fanów oglądało Manchester United walczący z Aston Villą. Wynik ten pozostał absolutnym rekordem aż do 2006 roku, a więc ponad 80 lat!

Co ciekawe, zaledwie rok później na trybunach zasiadło… dokładnie 13 widzów, którzy oglądali mecz pomiędzy Stockport County a Leicester City. Stadion tej pierwszej ekipy został zamknięty, a sam zespół był bliski spadku z ligi. Zdecydowano wówczas, by rozegrać mecz awaryjnie na Old Trafford, ale fani Stockport zbojkotowali to spotkanie.

LATA MIĘDZYWOJENNE

Podczas I wojny światowej stadion uległ dużym zniszczeniom (fot. stadiumguide.com)
Podczas I wojny światowej stadion uległ dużym zniszczeniom (fot. stadiumguide.com)

W okresie międzywojennym na stadionie zaszło niewiele zmian. W 1934 roku wzniesiono dach nad trybuną stojącą od strony United Road, naprzeciwko głównej trybuny. W kraju dominowało bezrobocie, a klub miał problemy finansowe, dlatego też nie było środków na dalszy rozwój.

Jeszcze więcej problemów przyniosła II wojna światowa. Stadion znajdował się niedaleko Trafford Park Industrial Estate, czyli centrum przemysłowego w okolicach Manchesteru. Tereny te stały się jednym z najważniejszych celów dla niemieckich bombowców. W nocy 11 marca 1941 roku w stadion trafiły bezpośrednio dwie niemieckie bomby. Jedna z nich prawie całkowicie zniszczyła trybunę Main Stand, a druga uderzyła wprost w trybunę United Road i spaliła całkowicie murawę.

W sierpniu 1945 roku Komisja Odszkodowawcza przyznała klubowi niecałe 5 tysięcy funtów na uprzątnięcie gruzowiska oraz kolejne 17 tysięcy funtów na odbudowę trybun. W trakcie remontu Old Trafford „Czerwone Diabły” rozgrywały własne mecze na obiekcie Manchesteru City, Maine Road. Lokalni rywale otrzymywali 5 tysięcy funtów za każde użyczenie obiektu, a dodatkowo mieli udział w przychodach z biletów. Na mecze przychodziło wielu kibiców, więc do kasy Manchesteru City trafiało sporo pieniędzy. Umowa wynajmu została wypowiedziana w listopadzie 1948 roku. Na odrestaurowane Old Trafford Manchester United powrócił w dniu 24 sierpnia 1949 roku, podczas pojedynku z Bolton Wanderers.

DALSZA PRZEBUDOWA

Old Trafford zostało odbudowane po II wojnie światowej (fot. stadiumguide.com)
Old Trafford zostało odbudowane po II wojnie światowej (fot. stadiumguide.com)

Do 1954 roku zakończono całkowitą przebudowę stadionu, a w dniu 23 marca 1957 roku zaprezentowano zainstalowane oświetlenie stadionowe. Rywalem w tym meczu znów był Bolton Wanderers.

W 1949 roku zakryto dachem trybunę Stretford End, a w 1962 roku rozbudowano tę trybunę o dodatkowe półtora tysiąca miejsc siedzących. Trzy lata później architekt Atherden Fuller zaprojektował dodatkową trybunę, zbudowaną na wspornikach wzdłuż trybuny United Road. Dzięki temu z przodu znajdowały się miejsca stojące, a za nimi – nieco wyżej – także miejsca siedzące, które zapewniały świetny widok. Był to jeden z etapów przygotowań stadionu do finałów mistrzostw świata w 1966 roku. Na tyłach tej trybuny dobudowano także eksluzywne miejsca, zarezerwowane dla majętnych mieszkańców Manchesteru.

Po przebudowie trybuna United Road składała się z 10 tysięcy miejsc siedzących, a przed nią znajdowały się miejsca stojące. To fundamenty stadionu, który możemy oglądać dzisiaj. W 1973 roku rozbudowano trybunę wspornikową i dobudowano aż 5,5 tysiąca miejsc siedzących po stronie tablicy z wynikami, za trybuną stojącą, nazywaną „K” Stand.

PIERWSZE OGRODZENIA NA STADIONIE

Wspornikowy dach miał dodatkowo chronić konstrukcję stadionu (fot. stadiumguide.com)
Wspornikowy dach miał dodatkowo chronić
konstrukcję stadionu (fot. stadiumguide.com)

Pod koniec sezonu 1973/1974, gdy w Anglii pojawił się problem huligańskich wybryków, na Old Trafford zainstalowano metalowe siatki, które odgradzały kibiców od płyty boiska i nie pozwalały im wbiec na murawę. Przyczyniło się do tego przede wszystkim jedno wydarzenie z ostatniego meczu sezonu… Denis Law, wtedy już piłkarz Manchesteru City, a wcześniej świetny napastnik „Czerwonych Diabłów”, strzelił gola, który przesądził o degradacji Man Utd do drugiej ligi. Huligani wbiegli na boisko i rozpętali istne piekło.

Kolejną rozbudowę stadionu przeprowadzono w latach 1978 – 1984, gdy nad trybuną Main Stand dobudowano wspornikowy dach w trzech kolejnych sekcjach. Za trybuną wybudowano także nowe, klubowe pomieszczenia biurowe. W 1985 roku dobudowano rodzinną trybunę, dla której miejsce znalazło się w narożniku pomiędzy Main Stand oraz Scoreboard End. Oznaczało to, że aż 75% powierzchni głównych trybun miało nad sobą dodatkowe trybuny wspornikowe. Plany, które w latach 60. stworzyli Louis Edwards i sir Matt Busby, w końcu udało się wprowadzić w życie.

DĄŻENIE KU WIELKOŚCI

W 1992 roku ówczesna trybuna Stretford End oraz przylegający Stretford Paddock zostały zapełnione po raz ostatni, a doszłodo tego w meczu pożegnalnym Normana Whiteside’a. Niedługo później trybunę wyburzono, a w kolejnym roku powstała w jej miejsce nowa, która mogła pomieścić ponad 10 tysięcy osób (wszystkie miejsca siedzące). Koszt budowy trybuny wyniósł 10 milionów funtów.

Pojemność stadionu wynosiła wtedy blisko 45 tysięcy miejsc siedzących, ale coraz częściej mówiło się, że to zbyt mało jak na klub pokroju Manchesteru United. Popyt na bilety wzrastał w szybkim tempie i w 1995 roku klub ogłosił, że po stronie United Road zostanie zbudowana nowa, olbrzymia trybuna North Stand. Ostatecznie oddano ją do użytku w 1996 roku. Mimo iż mogła pomieścić ponad 25 tysięcy widzów, to jednak nadal nie wystarczało…

W maju 1999 roku klub zdecydował się wprowadzić trzyletni program rozbudowy trybun wschodniej i zachodniej. Do każdej z nich dołożono dodatkowe 6 tysięcy miejsc siedzących. W ten sposób, na początku sezonu 2001/2002, całkowita pojemność stadionu wzrosła do 67 tysięcy miejsc.

W 2005 roku rozpoczęto nową inwestycję, wartą 45 milionów funtów. W wyniku rozbudowy trybun północno-zachodniej i północno-wschodniej pojemność stadionu zwiększyła się do ponad 76 tysięcy miejsc. Przebudowa zakończyła się w maju 2006 roku i była to ostatnia z serii tak poważnych inwestycji w stadion.

Old Trafford z zewnątrz (fot. hqworld.net)
Old Trafford z zewnątrz (fot. hqworld.net)

OLD TRAFFORD – OBECNIE

W ciągu minionych 20 lat Manchester United wydał na rozbudowę stadionu łącznie ponad 100 milionów funtów. Teraz władze klubu czeka jednak dużo trudniejsze zadanie – do przebudowy pozostała trybuna południowa. Zadanie to jednak o tyle karkołomne, że wiąże się z wykupieniem pobliskich, prywatnych gruntów oraz z przeniesieniem torów kolejowych. Choć realizacja tego planu pozwoliłaby zwiększyć pojemność stadionu do 96 tysięcy miejsc, inwestycja wiązałaby się z ogromnymi kosztami, rzędu 100 milionów funtów.

Nie ulega wątpliwości, że Old Trafford jest jedną z najwspanialszych aren sportowych na świecie. W erze ciągłych przeprowadzek klubów z miejsca na miejsce, Old Trafford niezmiennie trwa. W trakcie najważniejszych meczów ligowych i pucharowych atmosfera na trybunach jest wprost niepowtarzalna.

Nic więc dziwnego, że tak słynne stały się słowa sir Bobby’ego Charltona, który nazwał Old Trafford prosto, acz pięknie – „Teatrem Marzeń”. Nie jest niespodzianką również to, że władze UEFA przyznały stadionowi prestiżową kategorię „A”. Każdy, kto miał możliwość choć raz ujrzeć Old Trafford, przyzna, że to cudowne miejsce…